środa, 29 lipca 2015

Egzotyczna Polska Wschodnia - part 7 - w poszukiwaniu śladów islamu - szlak tatarski




Podlaski szlak tatarski ma długość 57km i znajduje się pomiędzy dwoma miejscowościami Sokółką i Kruszynianami. Ten rejon jest nie tylko egzotyczny ze względu na obecność kultury tatarskiej, ale także przez obecność czterech religii: katolicyzmu, prawosławia, judaizmu oraz islamu. 

Cerkiew prawosławna w Sokółce pod wezwaniem Św. Aleksandra Newskiego z 1853 r. 

Cerkiew prawosławna w Sokółce 
Cerkiew prawosławna w Sokółce 
Historia Tatarów na ziemiach polskich sięga XIV wieku, kiedy zaczęli się osiedlać na ziemiach Wielkiego Księstwa Litewskiego. Tatarów nazywamy polskimi muzułmanami, którzy do dnia dzisiejszego podtrzymują przekazywanie wiary i tradycji muzułmańskiej z pokolenia na pokolenia.  Obecnie wg statystyk w Polsce mieszka 4000 os pochodzenia tatarskiego, a społeczność muzułmańska liczy 25 tys. Na szlaku tatarskim pomiędzy Sokółką a Białymstokiem poczujemy prawdziwy orient zwiedzając cmentarze muzułmańskie i meczety, a w pełni można zaznać egzotycznej Polski podczas świąt muzułmańskich - trzydniowego ramadam-bajram czyli świętowanie zakończenia 30-dniowego restrykcyjnego postu - ramadanu lub innych świąt. 

Należy wspomnieć, że współczesnym Tatarom często nie odpowiada arabski model islamu, zaznaczają , że od wieków w ich modelu nie było ani wielożeństwa ani wymogu noszenia chust codziennie przez kobiety. Ostatnio zdarza się, że "polskie żony arabskich studentów chcą nawracać Tatarki na "prawdziwy" islam" [ Więcej szczegółów dotyczących dzisiejszego życia Tatarów http://tataria.eu/]

Meczet w Bohonikach ma drewnianą konstrukcję o czterospadowym dachu z jednym minaretem zakończonym półksiężycem z 1900r
Meczet w Bohonikach 
Meczet w Bohonikach 
Najstarszy cmentarz muzułmański na wzgórzu górującym nad Bohonikami pochodzi z czasów osadnictwa tatarskiego.




Największy cmentarz muzułmański w Polsce - mizar znajduje się na końcu wsi i został założony pod koniec XVIII wieku. Na mogiłach znajdują się dwa kamienie: jeden od strony głowy, a drugi od strony stóp zmarłego. Wszystkie groby są zwrócone na wschód, w których ciało chowanych muzułmanów ułożone jest prawym boku i skierowane w kierunku Mekki.
















Jurowlany -  Cerkiew prawosławna p.w. św. Jerzego Zwycięzcy z 1870r.

Jurowlany -  Cerkiew 

Krynki to miasteczko skupiające zarówno katolików, prawosławnych, muzułmanów i Żydów. W Krynkach już od początku XVI wieku zaczęli osiedlać się Żydzi. W 1789 w mieście mieszkało już ok. 700 Żydów. Miejscowa gmina żydowska  należała do najliczniejszych w tej części kraju.


Synagoga Słonimskich Chasydów
Synagoga Słonimskich Chasydów


Ruiny Wielkiej Synagogi w Krynkach spalonej przez hitlerowców podczas II wojny światowej.

Cerkiew prawosławna pod wezwaniem Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy w Krynkach zbudowana w 1864r na ulicy Cerkiewnej
Cerkiew Krynki
Cerkiew Krynki
KRYNKI
Kruszyniany drugi największy ośrodek islamu w Polsce z najstarszym do dziś zachowanym meczetem tatarskim w Polsce położony w Puszczy Kryńskiej.
Meczet w Kruszynianach

Najlepszego tatarskiego jedzenia spróbujecie w Tatarskiej Jurcie prowadzonej przez tatarkę Dżanette Bohdanowicz. Jest przepysznie :) !!! Polecamy





Pyszny Belysz - potrawa warstwowa z mięsem indyczym, grzybami, jajkiem i ryżem
W Tatarskiej Jurcie skosztujemy specjałów takich jak ( źródło strona http://www.kruszyniany.pl/kuchnia.html ):
  • Kibiny - pieczone pierogi (kapusta, cebula, mięso)
  • Pieremiacze - pieczone, smażone (cebula, mięso)
  • Cebulniki - pieczone (mięso, cebula)
  • Jeczpoczmaki - pieczone (ziemniaki, pietruszka, marchewka, cebula, mięso)
  • Samsa - pieczone (mięso, cebula)
  • Kartoflaniki - gotowane na parze (ziemniaki, jajko, cebula, pietruszka)
  • Czebureki - smażone (mięso, cebula)
  • Manty - gotowane na parze z białym serem
DANIA GŁÓWNE 

  • Kołduny tatarskie - pierogi z mięsem wołowym lub wołowo-jagnięcym podawane z rosołem
  • Pierekaczewnik - ciasto wielowarstwowe z mięsem, serem lub jabłkami 
  • Belysz - potrawa warstwowa z mięsem indyczym, grzybami, jajkiem i ryżem
  • Kryszonka - potrawa jednogarnkowa: warzywa, ziemniaki, jagnięcina
  • Pyzy tatarskie z mięsem wołowym - podawane z rosołem
  • Pyzy tatarskie z białym serem na ostro
  • Tatarska babka ziemniaczana - z mięsem wołowym lub jagnięcym
  • Zur Belysz - rodzaj chlebka, z mięsem drobiowym, ziemniakami, warzywami, przyprawami
  • Jagnięcina z pilawem - porcja jagnięciny (w weekendy lub na zamówienie 3 dni wcześniej)
  • Cymes - zupa z dużą ilością marchewki z ziemniaczanymi kluseczkami
  • Czynaki - tatarska zupa gulaszowa
NA SŁODKO 

  • Czk-Czak - tatarskie ciasteczka oblane naturalnym miodem, makiem lub migdałami
  • Bułeczki drożdżowe
  • Listkowiec - warstwowe listkowane ciasto drożdżowe z serem, makiem lub jabłkami
  • Tatarska drożdżówka
Serdecznie polecamy - Tatarska Jurta w Kruszynianach to najlepsza opcja na tatarski obiad:) 





wtorek, 21 lipca 2015

Egzotyczna Polska Wschodnia - part 6 - w krainie wiatraków

Okolice Sokółki to kraina starych wiatraków. Wiatraki sokólskie nie tylko miały solidną konstrukcję, ale także posiadały różnorodne unowocześnienia: windy do transportu zboża, podwieszone przesiewacze mąki, mechanizmy regulacji kamienia młyńskiego czy specjalną drewniane rynny, które były odpowiedzialne za doprowadzanie napływającego powietrza do chłodzenia łożysk.

We wsi Minkowce w rejonach cmentarza znajduje się dobrze zachowany drewniany wiatrak paltrak z 1900r. Wiatraki tego rodzaju charakteryzują się odpornością na silne wiatry. 




W Malawiczach Górnych znajduje się wiatrak z 1935r należący do grupy wiatraków sokólskich, niestety został zniszczony przez pożar. Charakterystyczna dla niego jest podstawa zbudowana z kamieni polnych. 







Źródło tekstu : " Polska Egzotyczna: Grzegorz Rąkowski





poniedziałek, 13 lipca 2015

Egzotyczna Polska Wschodnia - part 5 - Małą Litwą "Suvalkija" przez Puszczę Augustowską


Jeziora Gaładuś

Jedziemy przez Suwalszczyznę, która zamieszkuje ok. 8 tysięcy Litwinów, więc nie dziwi Nas już fakt nazywanie tego regionu Małą Litwą. Otaczający krajobraz to wzgórza, łąki ciągnące się po horyzont i wszechogarniający spokój i cisza. 


Z XVI wiecznej wsi Burbiszki zjeżdżamy nad jezioro Gaładuś o 10-kilometrowej długości. Wody jeziora są podzielone granicą między Polskę, a Litwę.
Jeziora Gaładuś

Z miejscowości Berżniki wjeżdżamy w Puszczę Augustowską do jednego z największych obszarów leśnych w Polsce. Jedna i drugą stronę szutrowej drogi otacza gęsty mur drzew, z którego w każdej chwili może wybiec łoś, ryś czy inny zwierz. Mijamy piękna taflę jeziora Płaskiego i dojeżdżamy do miejscowości Rygol. Od pewnego czasu już nie jedziemy wzdłuż granicy litewskiej, zdążyliśmy już powitać granicę białoruska.

Jezioro Płaskie
Rygol leży nad samym Kanałem Augustowskim. Tutaj możemy podziwiać jedną z piękniejszych śluz - Kudrynki i po chwili znajdujemy się we wsi Rudawka, której nazwa pochodzi od huty, która wytapiała darniową rudę żelaza z okolicznych bagien. 



środa, 8 lipca 2015

Egzotyczna Polska Wschodnia - part 4 - kuchnia litewska

Jadąc wzdłuż granicy litewskiej, nie można zapomnieć o smakowitej kuchni tego regionu. Jakie specjały spotkamy w litewskich knajpkach:

Cepeliny - pyzy/pierogi lepione z ciasta na bazie ziemniaków i nadziewane farszem z mięsa z dodatkiem cebuli i przypraw

Kibiny -  duże pierogi nadziewane farszem np. Mięsnym i pieczone 

Babka ziemniaczana - ze skwarkami, zapiekana w piekarniku, babcina nie do powtórzenia 

Chłodnik litewski - z buraków, ogórków, kwaśnego mleka, śmietany, jajek, koperku

Kiszka ziemniaczana  – jelito wieprzowe wypełnione ziemniakami lub ziemniakami z mięsem wieprzowym, boczkiem lub słoniną 

Pierogi z ziemniakami i kiszoną kapustą - moja ulubiona wersja pierogów, z babcinych przepisów